Ngày 21 tháng 9 lại về, lặng lẽ gợi nhắc tròn ba năm anh Trịnh Quang Phong rời xa cõi tạm. Thời gian trôi nhanh như bóng mây bay ngang bầu trời thảo nguyên năm nào, nơi anh từng sống, từng học, từng để lại bao kỷ niệm khó quên.
Phong – người bạn cao to, phóng khoáng và đầy tình cảm. Trong anh là sự dạt dào của một trái tim biết yêu thương, biết dấn thân, biết nhận trách nhiệm với đời, với tình. Giữa nơi xứ lạnh mênh mông, anh đã từng gieo và gặt những mối duyên, để lại dấu ấn của một tấm lòng can đảm, của một nhân cách nghĩa tình.
Đời người, như nhà Phật từng dạy, vốn vô thường. Một kiếp nhân sinh chỉ như hạt sương trên đầu ngọn cỏ, như ánh chớp thoáng qua trong đêm dài. Một năm qua đi, rồi mười năm, trăm năm cũng sẽ trôi vào lãng quên. Nhưng điều còn lại không phải là hình hài, mà là tình nghĩa, là dấu ấn của lòng người.
Phong ra đi, nhưng bạn bè vẫn còn đó nỗi thương nhớ. Thương một kiếp người phiêu bồng, thương một tấm lòng chân thật. Anh như cánh chim bay qua bầu trời rộng lớn, để lại dư âm trong tiếng gió. Cáo chết để da, hổ chết để xương – còn anh, để lại một tấm tình và một nỗi nhớ sâu lắng.
Xin thắp một nén tâm hương tưởng niệm, cầu mong anh an nhiên nơi miền tịnh độ. Cuộc đời hữu hạn, nhưng tình bạn và ký ức vẫn còn, vẫn ở lại với chúng tôi – những bạn hữu.
Ulaanbaatar, ngày 17 tháng 9 năm 2025 /MONTSAME/ Giá cả hàng tiêu dùng và dịch vụ trên toàn quốc tăng 8,8% trong tháng 8 năm nay so với cùng kỳ năm ngoái và tăng 1,6% so với tháng trước.
Theo Ủy ban Thống kê Quốc gia, giá hàng hóa cả nước tháng 8 tăng 6,8% so với cùng kỳ năm trước, giá dịch vụ tăng 14,9%, giá lương thực tăng 9,8% và giá mặt hàng phi lương thực tăng 8,4%.
Tại Ulaanbaatar, mức tăng giá cao nhất được ghi nhận vào tháng 8, với giá hàng hóa tăng 7,2%, giá dịch vụ tăng 16,1%, giá thực phẩm tăng 11% và giá phi thực phẩm tăng 9,4%.
Ulaanbaatar, ngày 17 tháng 9 năm 2025 /MONTSAME/. Theo kết quả sơ bộ trong tám tháng đầu năm nay, doanh thu ngân sách nhà nước và số tiền viện trợ đạt 19,3 nghìn tỷ tugrik, giảm 2,9% hoặc 572,2 tỷ tugrik so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngoài ra, số tiền thu nhập cân bằng và viện trợ đạt 18,1 nghìn tỷ tugrik, giảm 4,3% hoặc 818,1 tỷ tugrik so với cùng kỳ năm trước, G. Munkh - Orgil , Trưởng phòng Thống kê giá của Cục Thống kê kinh tế thuộc Ủy ban Thống kê quốc gia, cho biết trong bài trình bày về các chỉ số chính về tình hình kinh tế xã hội của đất nước chúng ta trong 8 tháng đầu năm 2025 .
Trong khi đó, cung tiền ( M2 ) đạt 44,3 nghìn tỷ tugrik vào cuối tháng 8 năm nay, theo ước tính sơ bộ, tăng 6,5%, tương đương 2,7 nghìn tỷ tugrik, so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này là do tiền gửi bằng tugrik tăng 13,9%, tương đương 2,8 nghìn tỷ tugrik.
Ngoài ra, nợ nước ngoài của Nhà nước đạt 39,6 tỷ USD trong quý II năm nay, tăng 12,7%, tương đương 4,5 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước và tăng 4,1%, tương đương 1,6 tỷ USD so với quý trước. Sự gia tăng này là do đầu tư trực tiếp và các khoản vay liên doanh tăng 10,7%, tương đương 1,7 tỷ USD, tại các tổ chức lưu ký ngoài Ngân hàng Trung ương tăng 72%, tương đương 1,3 tỷ USD, và nợ nước ngoài của Chính phủ tăng 10,3%, tương đương 824,5 triệu USD.
Ulaanbaatar, ngày 16 tháng 9 năm 2025 /MONTSAME/. Bắt đầu từ ngày mai, 17/9/2025, các phương tiện sẽ được phép lưu thông trên đường theo quy định cũ . Cụ thể: từ 8:00 đến 20:00 hằng ngày:
Những chiếc xe có biển số có chữ số cuối là 1 và 6 thì được lưu thông vào các ngày thứ Hai.
Những chiếc xe có biển số có chữ số cuối là 2 và 7 thì được lưu thông vào các ngày thứ Ba.
Những chiếc xe có biển số có chữ số cuối là 3 và 8 thì được lưu thông vào các ngày thứ Tư.
Những chiếc xe có biển số có chữ số cuối là 4 và 9 thì được lưu thông vào các ngày thứ Năm.
Những chiếc xe có biển số có chữ số cuối là 5 và 0 thì được lưu thông vào các ngày thứ Sáu.
Để giảm ùn tắc giao thông tại Ulaanbaatar, sắc lệnh năm 2020 của Thống đốc thủ đô đã thiết lập quy hoạch phân vùng và hạn chế lưu thông đến chữ số cuối cùng của biển số xe . Tuy nhiên, để giảm ùn tắc giao thông trong thời gian khai giảng năm học mới, các phương tiện được phép lưu thông theo biển số chẵn và lẻ từ ngày 27 tháng 8 đến 8 giờ tối ngày 16 tháng 9 .
Tham dự Lễ kỷ niệm có Phó Chủ tịch Quốc hội Mông Cổ Bukhchuluun Purevdorj; cố vấn đối ngoại của Tổng thống Mông Cổ E. Odbayar; các đại sứ, trưởng cơ quan ngoại giao, các tổ chức quốc tế; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành và cơ quan thuộc chính phủ; đoàn đại biểu Nhà hát kịch Hà nội; doanh nhân, trí thức, đại diện cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, làm việc tại Mông Cổ.
Tại buổi lễ, Đại sứ Nguyễn Tuấn Thanh phát biểu nêu bật ý nghĩa lịch sử to lớn của Cách mạng tháng Tám năm 1945 và thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Việt Nam.
Đại sứ Nguyễn Tuấn Thanh đã ôn lại chặng đường 80 năm qua, Việt Nam với tinh thần "Không có gì quý hơn độc lập, tự do" đã giành được độc lập, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng phát triển. Sau gần 40 năm đổi mới và hội nhập, Việt Nam đạt nhiều thành tựu to lớn: từ nước nghèo trở thành quốc gia đang phát triển có thu nhập trung bình, có chính trị - an ninh ổn định, là nền kinh tế năng động hàng đầu châu Á - Thái Bình Dương và điểm đến an toàn, thân thiện. Việt Nam tích cực tham gia các liên kết kinh tế, FTA, chuỗi cung ứng toàn cầu; được Liên hợp quốc ghi nhận là một trong những nước đi đầu thực hiện các Mục tiêu Thiên niên kỷ. Trên trường quốc tế, Việt Nam kiên định đường lối đối ngoại độc lập, hòa bình, đa phương hóa, đa dạng hóa, trở thành bạn, đối tác tin cậy, thành viên tích cực và có trách nhiệm, đóng góp vào hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững toàn cầu.
Đồng thời, Đại sứ Nguyễn Tuấn Thanh đã nêu bật sự hợp tác, ủng hộ của bạn bè quốc tế với Việt Nam, trong đó có sự giúp đỡ chân thành, chí tình của Nhà nước và nhân dân Mông Cổ anh em. Trải qua 70 năm, quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam - Mông Cổ không ngừng được củng cố, phát triển, đạt nhiều thành tựu nổi bật. Hai nước luôn duy trì sự tin cậy chính trị cao, thiết lập các cơ chế hợp tác hiệu quả, năm 2024 đã nâng cấp lên Đối tác toàn diện, mở ra giai đoạn hợp tác mới thực chất, toàn diện và lâu dài. Hai nước đã mở đường bay thẳng, miễn thị thực, mở rộng giao thương, du lịch và đầu tư với những dự án quy mô lớn. Hợp tác văn hóa, giáo dục, giao lưu nhân dân sôi động, nhiều hoạt động quảng bá, dịch thuật, phim ảnh, đào tạo sinh viên được triển khai hiệu quả. Quan hệ địa phương và các hội hữu nghị hoạt động tích cực, góp phần tăng cường tình đoàn kết, hiểu biết và gắn bó giữa nhân dân hai nước.
Phó Chủ tịch Quốc hội B. Purevdorj cho biết, 80 năm là một chặng đường vẻ vang mà nhân dân Việt Nam, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước, đã giữ vững độc lập, xây dựng và phát triển đất nước, khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Nhân dân Mông Cổ tự hào được sát cánh cùng Việt Nam trong những năm tháng khó khăn, luôn dành sự ủng hộ chí tình cả về vật chất và tinh thần. Những khoảnh khắc ấy mãi mãi khắc sâu trong lịch sử chung của hai dân tộc. Tình hữu nghị truyền thống Mông Cổ - Việt Nam được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước vun đắp, đã trở thành di sản quý báu. Những năm gần đây, quan hệ song phương không ngừng được mở rộng, đặc biệt việc hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác toàn diện năm 2024 là một cột mốc vàng son trong lịch sử quan hệ Mông Cổ - Việt Nam, mở ra giai đoạn hợp tác mới, bền chặt và hiệu quả.
Trong không khí thân tình và ấm áp, Đại sứ Nguyễn Tuấn Thanh cùng các vị đại biểu đã nâng ly chúc mừng Quốc khánh Việt Nam, chúc mừng những thành tựu vẻ vang mà Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam đạt được trong suốt 80 năm qua, đồng thời chia sẻ niềm tự hào về tình hữu nghị gắn bó giữa hai nước. Các đại biểu đã giao lưu, trò chuyện, thưởng thức những tiết mục nghệ thuật đặc sắc, đậm đà bản sắc văn hóa Việt Nam, trong đó có phần độc tấu đàn bầu do nghệ sỹ nhân dân thuộc đoàn Nhà hát Kịch Hà Nội biểu diễn, để lại nhiều ấn tượng sâu lắng cho bạn bè quốc tế và kiều bào. Những món ẩm thực truyền thống được chuẩn bị chu đáo cũng góp phần làm ấm thêm bầu không khí trang trọng mà gần gũi của ngày lễ. Đông đảo bà con cộng đồng người Việt Nam tại Mông Cổ đã đến dự, bày tỏ niềm xúc động và tự hào khi được trực tiếp tham gia, đóng góp vào sự kiện trọng đại kỷ niệm 80 năm Quốc khánh. Đây không chỉ là dịp ôn lại chặng đường lịch sử vẻ vang của dân tộc, mà còn là cơ hội thắt chặt tình đoàn kết, gắn bó giữa bạn bè quốc tế, nhân dân Mông Cổ với cộng đồng người Việt Nam, lan tỏa tinh thần độc lập, tự do và tình hữu nghị bền chặt giữa hai dân tộc.
Trước đó, trong khuôn khổ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và 80 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025), ngày 22/8/2025, Đại sứ quán Việt Nam tại Mông Cổ phối hợp cùng Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội, Nhà hát Kịch Hà Nội và Hội Người Việt Nam tại Mông Cổ đã tổ chức chương trình nghệ thuật mang tên "Tổ quốc trong tim", dành riêng cho bà con kiều bào hướng về quê hương. Chương trình được tổ chức công phu với các tiết mục ca múa, độc tấu đàn bầu, tiểu phẩm kịch và dân ca truyền thống, nhằm tái hiện hình ảnh văn hóa đa dạng và giàu truyền thống.
"Tổ quốc trong tim" đã mang đến cho cộng đồng người Việt một không gian văn hóa đậm tình quê hương. Sự tham gia của Nhà hát Kịch Hà Nội cùng các nghệ sĩ dày dạn kinh nghiệm đã tạo nên dấu ấn đậm nét, làm ấm lòng khán giả. Các tiết mục nghệ thuật truyền thống không chỉ khơi gợi niềm tự hào dân tộc, mà còn giúp bà con kiều bào cảm nhận được sự gắn kết tinh thần đặc biệt với quê hương. Chương trình đã truyền tải được thông điệp mạnh mẽ: dù ở bất cứ nơi nào, cộng đồng người Việt vẫn giữ vững bản sắc, hướng về cội nguồn và tiếp tục vun đắp tinh thần dân tộc thông qua văn hóa, nghệ thuật và tình thân ái. Một di sản tinh thần quý giá, nối dài mạch truyền thống và tình hữu nghị giữa cộng đồng Việt Nam ở trong nước và ngoài nước./.
Tận cùng phía bắc Mông Cổ, nơi rừng Taiga lá kim thẳm sâu giao hòa với thảo nguyên mênh mông bạt ngàn thiên dã, có một cộng đồng ít ai biết đến - những người Dukha du mục sống với tuần lộc.
Chàng trai trẻ Mông Cổ với đàn tuần lộc được thuần hóa
Nếp sinh hoạt của họ ở nơi đây không chỉ là lối sống du mục truyền thống của Mông Cổ, mà còn là sự kết nối bền bỉ giữa con người và thiên nhiên; cùng những trăn trở không ngừng của các thiếu niên với đôi má vẫn ửng cao nguyên hồng đã sớm gánh vác trên vai di sản văn hóa quý báu đang dần mai một của tổ tiên.
Cuối tháng 9, trời xanh vĩnh hằng của người Mông Cổ đã đổ nắng thu xuống, nhuộm vàng rừng Taiga thành tầng tầng lớp lớp rực rỡ, huyền ảo và kéo gió lạnh tê tái len qua những tàng cây
Lớn lên giữa Taiga và tuần lộc
Từ thủ đô Ulaanbaatar (Mông Cổ), vượt qua hơn 800km quốc lộ về phía bắc, thêm gần 350km đường đất gập ghềnh trên thảo nguyên cỏ cháy, chúng tôi đi sâu vào rừng Taiga - nơi mà không có một con đường, cũng không có lối đi nào. Chỉ những tay lái cứng cựa nhất Mông Cổ mới có thể tìm ra phương hướng, vừa chạy xe bon bon vừa nghêu ngao hát ca mà lòng không lo sợ. Cuối cùng, chúng tôi dừng xe, dỡ đồ ở bìa rừng và chờ Makhsar - chủ nhà người Dukha sẽ đón tiếp và cho chúng tôi ở lại sinh hoạt cùng gia đình họ.
Nhiệt độ có thể xuống tới tầm -10 độ C, tuyết bắt đầu rơi lả tả
Nhiệt độ thời gian này có thể xuống tới tầm -10 độ C. Tuyết bắt đầu rơi lả tả khi lũ chó dẫn đường nhà Makhsar đến, báo trước sự xuất hiện từ sau hàng cây thông cổ thụ đen sẫm của ông chủ cùng anh con trai lớn Sumya và cậu cháu họ Otgonbayar.
Họ mặc áo Deel dài thẫm màu, thắt đai lưng bệ vệ; ung dung cưỡi trên tuần lộc và dắt theo một đàn hơn chục con với những chiếc gạc sừng sững nom không khác gì các vị thần rừng.
Hai chàng trai trẻ với đôi tay khéo léo, thoăn thoắt phụ Makhsar gói và chất đồ khách lên tuần lộc, đồng thời dùng cử chỉ tỉ mỉ hướng dẫn từng người cách cưỡi tuần lộc
Khi đoàn lữ khách người Việt trèo lên lưng tuần lộc một cách vụng về, chúng vẫn đứng im. Khác với lũ ngựa vốn tính thất thường, sẵn sàng lồng lộn lên khi người lạ tiếp cận trái ý, tuần lộc hiền lành, kiên nhẫn và thân thiện hơn, hệt như những người Dukha đã chăn nuôi chúng
Ngay từ khi còn chập chững biết đi, trẻ em Dukha đã được học cách sống cùng đàn tuần lộc
Sugara - con trai út của Makhsar
Trong các gia đình, những thiếu niên như Sugara - con trai út của Makhsar - đều thành thạo kỹ năng cưỡi tuần lộc vượt qua các cung đường trơn trượt, quanh co để dẫn đàn đi khắp những khu rừng lá kim rậm rạp tìm rêu, địa y - nguồn thức ăn ngày càng hiếm hoi do biến đổi khí hậu.
Tại rừng Taiga giá lạnh, nơi nhiệt độ có thể giảm sâu xuống -35°C, các thiếu niên Dukha dù tuổi đời còn nhỏ đã biết tự chăm lo cho cuộc sống bản thân, gia đình và đàn tuần lộc. Ở trại nhà Makhsar, vào thời điểm chúng tôi đến, ngoài Sugara còn có 2 cậu anh em họ trạc tuổi khác, những thiếu niên này là lực lượng chăn tuần lộc chính. Sáng sớm, các cậu sẽ cùng cha anh kiểm tra sức khỏe cho từng con tuần lộc, lùa đàn đi kiếm thức ăn và gom chúng về vào chiều muộn, đếm lại đàn và chuẩn bị cho những ngày di chuyển tiếp theo.
Trong các gia đình, những thiếu niên như Sugara - con trai út của Makhsar - đều thành thạo kỹ năng cưỡi tuần lộc vượt qua các cung đường trơn trượt, quanh co để dẫn đàn di chuyển khắp những khu rừng lá kim rậm rạp, tìm rêu, địa y - nguồn thức ăn ngày càng hiếm hoi do biến đổi khí hậu
Tai nạn nghề nghiệp là điều không thể tránh khỏi với những thiếu niên chăn tuần lộc part-time này. Vào chiều ngày thứ 2 ở lại, chúng tôi nhận được tin "dữ", đàn tuần lộc hơn 100 con đã bị lạc mất 10. Tuy nhiên, có vẻ du khách còn thấp thỏm lo lắng hơn gia chủ. Ngoại trừ các cậu nhóc mải miết đi tìm, mọi thành viên còn lại đều bình thản tiếp tục công việc của mình, phân chia đàn tuần lộc và về lều chẻ củi, nấu bữa tối. Trẻ nhỏ vẫn vô tư nô đùa, chơi trò vật nhau. Chẳng hề có tiếng trách mắng, hay bầu không khí u ám ủ dột nào lởn vởn quanh mái lều nhà Makhsar.
Sáng sớm hôm sau, một con tuần lộc trắng trong đàn thất lạc tự tìm đường quay trở về. Khi chúng tôi rời đi, cũng chưa có tin tức gì của 9 con còn lại, nhưng nhà Makhsar vẫn không hoảng hốt huy động gia đình họ hàng đi kiếm. Lối sống du mục mà họ gìn giữ đã dạy cho họ bài học thuận theo tự nhiên, an yên bình tĩnh đối diện với mọi chông gai trắc trở.
Người Dukha tin rằng tuần lộc là linh hồn cuộc sống của họ. Họ uống sữa tuần lộc thay nước mỗi ngày và đãi khách cũng bằng sữa tuần lộc. Tuần lộc cung cấp cho người Dukha mọi thứ cần thiết: từ sữa, pho mát, thịt, đến phương tiện di chuyển. Họ may quần áo, áo khoác, túi xách, thảm và giày từ da tuần lộc, dùng phân làm nhiên liệu, và gạc để chế tạo công cụ.
Tại rừng Taiga giá lạnh, nơi nhiệt độ có thể giảm sâu xuống -35°C, các thiếu niên Dukha dù tuổi đời còn nhỏ đã biết tự chăm lo cho cuộc sống bản thân, gia đình và đàn tuần lộc
Những đứa trẻ hiểu chuyện và luôn muốn phụ giúp người lớn và cuộc sống của họ có nhiều thời gian để dành cho nhau
Đối mặt với những đổi thay của xã hội Mông Cổ
Sống trong điều kiện khó khăn, rừng sâu núi thẳm cùng thời tiết khắc nghiệt, nhưng với người Dukha, đó là nơi an toàn nhất cho đàn tuần lộc và cho chính nền văn hóa của họ. Năm 2012, Chính phủ Mông Cổ chỉ định phần lớn đất của người Dukha thuộc dự án công viên quốc gia, với mục tiêu bảo vệ hệ sinh thái bị tàn phá nghiêm trọng qua nhiều thập kỷ.
"Không gia đình nào từ chối gửi con cái của họ đến trường. Tất cả trẻ em đều đi học. Chúng tôi không phải những kẻ man rợ" - Makhsar mạnh mẽ khẳng định. Tuy nhiên, Makhsar và Urchi - vợ ông - mong muốn giữ Sugara cùng các bạn đồng trang lứa của cậu ở lại Taiga thêm chút nữa, để chúng có thể hiểu rõ hơn về cội nguồn của mình.
Gia đình Makhsar bên đàn tuần lộc của mình trong một chiều muộn
Như vợ chồng Makhsar, nhiều bậc cha mẹ Dukha khác đều không nỡ để con cái xa gia đình lâu ngày, nhưng cũng không muốn chúng mất đi cơ hội học hành. Họ hiểu rằng nếu trẻ em không biết đọc, không biết viết, chúng sẽ gặp khó khăn khi cần giao lưu với thế giới bên ngoài; cuộc sống hiện đại đòi hỏi nhiều hơn, và giáo dục là cách duy nhất để những đứa trẻ có một tương lai tốt hơn. Song song, họ thấp thỏm lo lắng mỗi ngày xa rời rừng Taiga là mỗi ngày đám trẻ dần mất đi bản sắc Dukha, những giá trị mà gia đình truyền dạy.
Những năm gần đây, rừng Taiga không còn yên bình như trước. Rất đông du khách từ khắp nơi trên thế giới tìm đến, với mong muốn được "trải nghiệm" cuộc sống du mục hoang dã.
Trong các lều trại của người Dukha, trẻ em dần tiếp xúc điện thoại thông minh hay các tiện ích từ thành phố. Những hình ảnh xa lạ trên mạng xã hội lung linh màu sắc, lấp lánh như một thế giới mới mẻ đầy mê hoặc khiến bọn trẻ không khỏi tò mò và khát khao khám phá cuộc sống bên ngoài những cánh rừng.
Sumya - anh con trai lớn của Makhsar
Sumya và Makhsar
Thế hệ cuối cùng?
Makhsar là người Dukha thuần chủng nhất trong gia đình. Urchi - vợ ông - là người Mông Cổ. Bà không biết nói tiếng Dukha. Các người con, người cháu cũng vậy. Họ giao tiếp bằng tiếng Mông Cổ. Ngôn ngữ mẹ đẻ của Makhsar không sử dụng được trong chính gia đình mình. Nhưng người đàn ông 50 tuổi này vẫn sống một đời lạc quan và hy vọng vào tương lai.
Thăm lều chúng tôi vào một đêm đầy sao, sau vài ly bia giao hữu, Makhsar bắt đầu mở lòng tán gẫu về cuộc sống của ông cùng gia đình với một phong thái trò chuyện hài hước dù bất đồng ngôn ngữ và phải thông qua phiên dịch của hướng dẫn viên bản địa.
Khi được hỏi về tương lai đầy thách thức phía trước, Makhsar đáp lại chúng tôi bằng một nụ cười: "Tôi nghĩ trái đất sẽ lạnh lại, cây non rồi sẽ lớn thành rừng". Và ông tin rằng ngôn ngữ của người Dukha luôn trường tồn, như dòng suối trong rừng, dù có đóng băng vào mùa đông, dù bề mặt có cạn khô thì một ngày sẽ lại chảy róc rách, tinh khiết, mát lành.
Trong số bốn người con của Makhsar, anh con trai lớn Sumya đã trải qua một hành trình dài học tập tại trường làng. Nhưng sau cùng, anh quyết định quay lại Taiga ngay khi tốt nghiệp và tiếp nối con đường chăn tuần lộc của cha ông. Giờ đây, anh sống chung trại với cha mẹ cùng người vợ và hai cô con gái nhỏ. Họ vun đắp một gia đình trẻ duy trì nhịp sống giản dị truyền thống của bộ tộc.
Với người Dukha, sự tự do, bản sắc mãi mãi gắn liền với đàn tuần lộc cùng núi rừng Taiga bạt ngàn và sự bền bỉ gìn giữ của những giá trị sống mà tổ tiên để lại
Khi mùa đông đến, người Dukha lại chuẩn bị cho cuộc di cư truyền thống, dắt đàn tuần lộc qua những cánh rừng tuyết trắng, từng bước đi giữa thiên nhiên tĩnh lặng, hoang dã và giá lạnh của Taiga. Còn những thiếu niên như Sugara sẽ quay về trường học, tiếp tục theo đuổi tri thức.
Câu hỏi liệu những thiếu niên này có phải là thế hệ cuối cùng của người Dukha du mục chăn tuần lộc tại Taiga hay không vẫn luôn day dứt trong lòng mỗi người cha, người mẹ nơi đây. Họ biết rằng để tồn tại, họ không thể mãi ở trong rừng sâu, tránh né mọi sự can thiệp của thế giới bên ngoài. Nhưng hòa nhập với xã hội hiện đại, họ sẽ dần mất đi bản sắc, mất đi linh hồn của bộ tộc
Chụp ảnh kỷ niệm những người đang sinh sống tại Tp Hồ Chí Minh nhân Quốc khánh Mongolia 1993 (từ trái qua: Bình, Hoàng, Hạnh, Đại, Tý, Việt, Đạt, Huân)
